امن‌ترین مقصد گردشگری جهان

 یک سازمان معتبر فعال در حوزه صنعت گردشگری، آلمان را به عنوان امن‌ترین مقصد گردشگری جهان معرفی کرد.

  سازمان «رقابت‌پذیری سفر و گردشگری» در آخرین گزارش خود درباره وضعیت صنعت گردشگری در سراسر جهان، آلمان را به عنوان امن‌ترین مقصد گردشگری جهان انتخاب کرد. به گزارش توربو نیوز، آلمان که در سال‌های اخیر در جمع پنج مقصد برتر گردشگری جهان قرار گرفته است، از جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی فراوانی بهره می‌برد و درآمدش از محل صنعت گردشگری نیز در در دهه گذشته رشد چشمگیری یافته است.

علت اصلی این امر رشد چشمگیر گردشگران ثروتمند عرب این کشور در سال‌های اخیر است که پس از وقوع حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر در آمریکا، که ایجاد یک جو منفی در این کشور نسبت به عرب‌ها را در پیش داشت، رشد چشمگیری یافت؛ هرچند همچنان بیشتر گردشگران آلمان از هلند، سوئیس، آمریکا و ترکیه هستند.

سازمان رقابت‌پذیری سفر و گردشگری با در نظر گرفتن ۲۴ عامل آلمان، را به عنوان امن‌ترین مقصد گردشگری جهان انتخاب کرده است که حاصل نظرسنجی از شاغلان در صنعت گردشگری ۸۴ کشور است.

تورهای گردشگری با "موضوع آب، آداب و قنات"

در میان اقوام مختلف ایرانی به خصوص ساکنان شهرهایی که حیات آب های زیرزمینی برایشان حیاتی است، آداب و رسوم مختلفی وجود دارد که می توان از آن برای اجرای تورهای گردشگری با موضوع "گردشگری آب" و معرفی جاذبه ها و آیین های مرتبط با آب استفاده کرد به ویژه آنکه امسال شعار سازمان جهانی جهانگردی برای روز جهانی جهانگردی، "گردشگری و آب:حفاظت از آینده مشترک" اعلام شده است.

 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری مهر، هرسال همزمان با 27 سپتامبر سازمان جهانی جهانگردی، شعاری را در حوزه گردشگری اعلام می کند تا کشورها بر اساس آن شعار، به موضوع یاد شده اهمیت بیشتری بدهند. امسال نیز شعار روز گردشگری "گردشگری و آب:حفاظت از آینده مشترک" اعلام شده است. این شعار را کارشناسان گردشگری از این دید بررسی می کنند که غیر از اهمیت زیست محیطی آب می توان از این فرصت بوجود آمده برای اجرای تورهای گردشگری با موضوع آب استفاده کرد.

به عنوان مثال، فریبر آقایی از کارشناسان گردشگری به خبرنگار مهر گفت: بسیاری از اوقات مردم ایران دارای آداب و رسوم متفاوتی هستند که به نوعی به آب مربوط می شود مانند رسم آب پاشی در عید نوروز که توسط زرتشتی های مقیم یزد اجرا می شود و یا دعای باران که در مناطق خشک و کویری برگزار می شود.

وی گفت: در کنار تمام این موارد،استفاده از مناطق دیدنی ایران که به نوعی با مقوله آب در ارتباط است می تواند موضوع دیگری برای اجرای تورهای گردشگری باشد مانند برگزاری تور بازدید از سازه های آبی شوشتر و یا قنات ها و کاریزهایی که اغلب آنها در استان یزد و یا اصفهان کارآیی دارند.

آقایی گفت: اگر چه وجود این قنات ها و کاریزها هنوز هم در میان مردم مورد استفاده قرار می گیرد اما برخی از آنها نیز تاریخی هستند و جاذبه دیدن آنها را دو چندان می کند با این حال می توان از این فرصت برای معرفی اهمیت آب برای زندگی بشر در ایران استفاده کرد.

وی ادامه داد: گردشگری با علایق ویژه یکی از طرح هایی بود که با رفت و آمد مدیران سازمان میراث فرهنگی به فراموشی سپرده شد درحالی که در کشورهای دیگر زمانی که مسافر به یک آژانس گردشگری مراجعه می کند با انواع و اقسام تورها مواجه می شود اما در ایران هنوز این تورها جایگاه خود را پیدا نکرده اند درالی که می توان تور گردشگری و آب را به عنوان یکی از تورهای گردشگری با علائق ویژه به مسافران خارجی پیشنهاد کرد.

اگر چه به گفته آقایی، معرفی بسیاری از آداب و رسوم و مکان های تاریخی و مهندسی آب می تواند برای برگزاری تورهای گردشگری با موضوع آب و همخوان با شعار روز جهانی گردشگری فرصت مناسبی باشد، اما امسال که روز جهانی گردشگری مصادف با روز تعطیل سازمان متولی گردشگری بود، با سکوت مواجه شد و تنها برنامه ای که مختص به گردشگری بود، بازدید رایگان از موزه هایی بود که شاید در روز جمعه به روی بازدیدکنندگان باز بوده باشند.

جذب گردشگر در جامعه مجازی

" گردشگری الکترونیک "در ایران و برخی کشورها، هنوز تازه و نوپاست، اما در بسیاری از کشورها از جمله کانادا و آمریکا، جای خود را پیدا کرده و از آن جا که سفرهای اینترنتی به هزینه و فرصت کمتری نیاز دارند، طرفداران فراوانی یافته است.

گردشگری الکترونیک یا e-Tourism ET تلفیقی از تجارت الکترونیک و دولت الکترونیک است؛ زیرا با رونق بخشیدن به بازارهای رسمی و محلی کشورها و به مدد توسعه بازاریابی و تبلیغات، نیاز به تجارت الکترونیکی را بیش از پیش نموده، تجارت الکترونیک را در سطح داخلی و نیز بین‌المللی، افزایش خواهد داد. از سوی دیگر، با اثر غیرمستقیم بر سایر کارکردهای جامعه و پیشبرد آن به سمت استفاده بیشتر و بهینه‌تر از فناوری اطلاعات و ابزار‌های الکترونیک، سبب پیشرفت اهداف دولت الکترونیک و تحقق آن در جامعه خواهد شد.


در خصوص این نوع گردشگری،اهداف، حمایت‌ها ، نحوه عضویت، و فعالیت هایی که تاکنون انجام داده و به نظر می‌رسد در قرن بیست و یکم با توسعه و پیشرفت تکنولوژی پا به عرصه وجود گذاشته با دکتر حسن تقی زاده انصاری رئیس هیئت مدیره جامعه گردشگری الکترونیکی ایران گفت‌وگویی داشته ایم کهمی‌خوانید:

جامعه گردشگری الکترونیکی با چه اهدافی تأسیس شده است؟
پیرو نشست های تخصصی و پس از برگزاری دو همایش با همکاری و حمایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، جامعه تخصصی گردشگری الکترونیکی ایران به منظور تحقق توسعه تجارت الکترونیک در صنعت گردشگریچون مشاوره و ارائه استانداردهای فنی و تخصصی و تهیه روش‌ها و آئین‌نامه ها در حوزه گردشگری الکترونیک، دفاع ازحقوق اعضاءو فعالان، تهیه و ارائه برنامه های ساماندهی و توسعه تجارت گردشگری الکترونیکی در کشور، رسیدگی به حل اختلاف فی مابین اعضاء و مشتریان، ایجاد ارتباط و هماهنگی مابین فعالان، اعضاء و موسسات و نهادها و سازمانهای مرتبط در راستای توسعه و فرهنگ‌سازی گردشگری الکترونیکی و ارائه نشان ویژه برای اعضایی که طبق استانداردهای فنی در محیط اینترنت و گردشگری الکترونیک اشتغال دارند؛ به عنوان یک تشکل تخصصی و صنفی در تاریخ 23/06/1387 بنیان شد.

بخشها و کارگروههای مختلف این جامعه را توضیح دهید؟
این جامعه برای تشکیل زیرساخت گردشگری الکترونیکی کشور فعالیت خود را در قالب 4 کارگروه تخصصی دنبال می‌کند که از آن جمله می‌توان به کارگروه نرم افزار، وب و تجارت الکترونیکی در گردشگری؛کارگروه سخت افزار، شبکه و سیستم های حفاظتی گردشگری؛کارگروه سیستم های اتوماسیون اداری در گردشگری؛کارگروه فرهنگ سازی و آموزش فناوری اطلاعات در گردشگری اشاره کرد که با مشارکت و تعامل موثر با تمامی افراد، سازمان ها، انجمن ها، جوامع و نهادهای مرتبط در حوزه گردشگری الکترونیکی، دنبال می‌شود.

در خصوص فعالیتهایی که تا کنون جامعه داشته توضیح بفرمائید؟
شناسایی سرویس دهندگان و ارائه دهندگان خدمات گردشگری الکترونیکی کشور و جمع آوری اطلاعات و برقراری جلسات با آنها، تشکیل پایگاه الکترونیکی جامعه به آدرس www.e-tourism.irجهت پوشش نیازها و خواسته های این حوزه از جمله ارائه اخبار، اطلاع رسانی، مقالات و آموزش های به روز شده، تهیه پلان آموزش دوره های گردشگری الکترونیکی، تنظیم تفاهم‌نامه و قرارداد با چند تشکل و شرکت‌های سرویس دهنده فناوری اطلاعات برای تسهیلات و تخفیفات ویژه برای اعضاء، تعریف استانداردهای سایت‌های رزرواسیون آنلاین و ارائه حقوق مسافر از جمله فعالیت‌هایی است که تاکنون این جامعه داشته است.

چه مراکز و افرادی می توانند به عضویت جامعه برسند؟
عضویت سرویس دهندگان IT، شامل عضویت مراکز گردشگری چون آژانس ها، هتل ها و اماکن تفریحی و همچنین اشخاص حقیقی مثل اساتید دانشگاه ها، دانشجویان و راهنمایان تورها می‌توانند با این دو روش به عضویت جامعه گردشگری الکترونیکی درآیند.

شرایط و مزیت های پیوستن به جامعه چیست؟
متقاضیان پس از احراز شرایط عمومی عضویت در جامعه با مراجعه به پایگاه اینترنتی جامعه و تکمیل فرم مربوطه نسبت به عضویت خود اقدام و در یکی از چهار کارگروه های تخصصی جامعه که پیش تر اشاره شد، فعالیت کنند مزایایی که می‌توان در این حوزه برشمرد شامل مواردی چون استفاده از آخرین اطلاعات در حوزه گردشگری الکترونیکی در داخل و خارج از کشور، بهره گیری از دوره های آموزشی گردشگری الکترونیکی، بهره گیری از نرم افزارهای خدمات گردشگری مورد تائید جامعه شامل : نرم افزار های رزرواسیون ، اطلاع رسانی ، بازاریابی و .... با استفاده از تخفیفات، ارائه نشان ویژه مورد تائید برای اعضایی که طبق استانداردهای فنی در محیط اینترنت به گردشگری الکترونیکی اشتغال دارند، حمایت از طرح‌ها و نرم افزار‌های گردشگری الکترونیکی اعضاء که از استانداردهای لازم برخوردار باشند، اطلاع رسانی و معرفی خدمات اعضاء به یکدیگر و صنعت، معرفی خدمات و ایجاد زمینه حضور اعضاء در جوامع داخلی و بین المللی، ایجاد ارتباط و هماهنگی مابین اعضاء جامعه ، موسسات ، نهاد‌ها ، دستگاهها و شرکتهای خصوصی و دولتی ، برگزاری سمینار و نمایشگاههای تخصصی داخلی و خارجی جهت حضور اعضا و معرفی خدمات گردشگری الکترونیکی، دفاع از اعضا در محاکم قانونی و تعامل با سازمانهای دولتی و خصوصی جهت حفظ حقوق اعضاء در حیطه فعالیت گردشگری الکترونیکی، رسیدگی به اختلافات فی ما بین اعضا و مشتریان و مراکز خدمات است.

چشم انداز گردشگری الکترونیکی را چگونه ارزیابی می کنید و چه مشکلاتی پیشروی این بخش است؟
چشم اندازهای روشن پیش روی ماست. در نگاه کلی برخی مشکلات و نارسایی ها در زیر ساخت مراکز خدمات گردشگری شامل (آژانس ها ، هتلها ، مراکز اجاره ماشین ، رستورانها ، مراکز فرهنگی ، هواپیمایی‌ها و ... ) در استفاده از تکنولوژی فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت گردشگری را می‌توان نبود زیر ساخت کافی سخت افزاری و نرم افزاری در مراکز خدمات گردشگری ( رایانه ، نرم افزار های کاربردی ، سایت ، و ..... )/ نبود زیر ساخت کافی استفاده از خدمات اینترنت پرسرعت در این مراکز بالاخص شهر های توریستی، نبود زیر ساخت انسان افزاری ( نیرو های متخصص و آشنا به ICT و گردشگری )، نبود زیر ساخت کافی آموزش و فرهنگ سازی، نبود زیر ساخت کافی بانک اطلاعاتی را می توان بیان کرد
.
برای توسعه و تقویت گردشگری الکترونیکی نیازمند چه حمایت‌هایی هستید؟
امروز در کشور گردشگری الکترونیکی نیاز و ضرورتی مبرم است که بایستی به‌عنوان یک پروژه ملی قلمداد شود و پیشرفت در این مهم جزء با حمایت و تعامل تمامی نهادها، انجمن ها و دستگاه های خصوصی و دولتی درگیر در این حوزه میسر نمی‌شود.

برنامه های آینده این جامعه چیست؟
مهم ترین چشم انداز جامعه تخصصی گردشگری الکترونیکی ایران گسترش، بهبود و رشد صنعت گردشگری الکترونیکی کشور م است که در نگاهی تخصصی‌تر با تحقق اهدافی چون فرهنگ سازی در استفاده از خدمات گردشگری الکترونیکی برای مراکز خدمات گردشگری کشور و عموم مردم، ایجاد ارتباط و تعامل با مراکز خدمات گردشگری جهان و سازمانهای بین المللی، تشکیل کمیته دائمی استانداردهای گردشگری الکترونیکی کشور، راهبری، نظارت و حمایت از ارائه خدمات گردشگری الکترونیکی توسط بخش خصوصی، تهیه و تدوین برنامه جامع گردشگری الکترونیکی کشور، ارائه استانداردهای فنی و تخصصی ، تهیه روشها و آئین نامه ها در حوزه گردشگری الکترونیکی در کشور ، تهیه و ارائه برنامه های ساماندهی و توسعه تجارت الکترونیکی گردشگری در کشور، حضور در مجامع داخلی و بین المللی به نمایندگی از فعالان گردشگری الکترونیکی کشور و در نهایت برگزاری سمینارها و نمایشگاههای تخصصی و برنامه های آموزشی و پژوهشی در محدوده وظایف جامعه میسر می‌شود.

میرباقری: زیارت سفر توریستی نیست

حجت الاسلام سید مهدی میرباقری رئیس فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به اینکه زیارت خودش یک سلوک کامل است و سیر الی الله است و آداب خاص خود را دارد، گفت: اگر وادی ولایت به روی کسی باز شد باید به گونه ای رفتار کند که این در تا ابد برایش باز بماند.

حجت الاسلام سید مهدی میرباقری رئیس فرهنگستان علوم اسلامی در ویژه برنامه "سمت خدا" که به مناسبت میلاد حضرت معصومه(س) از شهر مقدس قم پخش می شد گفت: بیت النورهایی چون حرم حضرت معصومه(س) سقف مادی ندارند و سقف این مکانهای زیارتی چون سقف کعبه عرش هستند. وقتی وارد این حرمها می شویم اجازه رفعت و ذکر حضور می‌دهند.

وی در خصوص جایگاه حضرت معصومه(س) تصریح کرد: امام صادق(ع) می‌فرماید: به شفاعت حضرت معصومه همه شیعیان وارد بهشت می شوند. در واقع حضرت می‌توانند شفاعت بالجنه کنند.

سایه غفلت بر سر گردشگری مذهبی

گردشگری مذهبی یکی از ۵ شاخه اصلی گردشگری در دنیاست و ایران با وجود بارگاه منور علی‌ابن موسی الرضا(ع) و بارگاه حضرت معصومه(س) و بیش از ۱۰ هزار بقعه و امام‌زاده ظرفیت عظیمی در این زمینه دارد که باید بیش از پیش به آن توجه شود. 

روزنامه خراسان نوشت: «بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری، 38 درصد گردشگران دنیا را گردشگران مذهبی تشکیل می دهند و سالیانه حدود 600 میلیون سفر مذهبی در دنیا انجام می شود.»«جمعیت مسلمانان جهان به بیش از 1.5 میلیارد رسیده است و از این تعداد 300 میلیون نفر شیعه اند.» «بر اساس تقسیم بندی جهانی، گردشگری مذهبی یکی از 5 شاخه اصلی گردشگری در دنیاست و ایران با وجود بارگاه منور ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع) و بارگاه حضرت معصومه(س) و بیش از 10 هزار بقعه و امام زاده ظرفیت عظیمی در این زمینه دارد.»«ایران بزرگ ترین و اصلی ترین پایگاه تشیع در جهان است و از این نظر جایگاه ممتازی در سطح بین المللی دارد.»این آمار به خوبی بیانگر ظرفیت بی بدیل کشورمان برای تبدیل شدن به یکی از بزرگ ترین کانون های گردشگری مذهبی دنیاست.

 ایران همچنان ناشناخته است 

«کشورهای پیشرو دنیا در صنعت گردشگری با تشخیص درست و به موقع ظرفیت و توان خود و سرمایه گذاری و بسترسازی مناسب همراه با تبلیغات گسترده سعی در جذب هرچه بیشتر گردشگران در زمینه های مشخص و از پیش تعیین شده ای دارند.» محمودی کارشناس گردشگری ضمن بیان این مطلب می افزاید: به عنوان مثال کشوری مثل ایتالیا سال هاست که با برنامه ریزی و تبلیغات وسیع سعی در معرفی هرچه بیشتر و بهتر کلیساهای مختلف موجود در کشورش دارد و توانسته است ضمن جذب گردشگران فراوان امروز خود را به نام «کشور کلیساها» بر سر زبان ها بیندازد. 

یا مثال دیگر در این زمینه کشور کوچک تبت است که در سال گذشته میلادی میزبان 8 میلیون گردشگر از سراسر دنیا بوده است و طبق اظهارنظر مقامات این کشور برای پذیرایی از 15 میلیون گردشگر در سال 2015 آماده می شود. این در حالی است که کشور ما با وجود برخورداری از حدود 10 هزار بقعه و امام زاده و وجود بارگاه ملکوتی امام هشتم شیعیان جهان و همچنین زیارتگاه های مهم مذهبی در شهرهای قم، شیراز و شهر ری همچنان جزو نقاط کمتر شناخته شده دنیاست اما معرفی درست و اصولی این اماکن مذهبی برای گردشگران خارجی و مسلمانان دیگر نقاط دنیا انجام نگرفته است. 

نگاه مدیران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در دولت تدبیر و امید به گذشته و آینده

مهدی حجت، قائم مقام محمدعلی نجفی، رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شد. او معتقد است سازمان میراث فرهنگی باید وزارتخانه باشد.

در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یکی از پرحاشیه ترین نهادهای زیر نظر رییس جمهور بود. از مدیرانی که قبلبا سابقه ای در آن نداشتند تا تصمیمات و انتصاب های جنجالی در آن. اکنون اما محمدعلی نجفی، رییس شده است. او هرچند سابقه ای در میراث ندارد، اما اکنون بنیانگذار میراث فرهنگی را به عنوان قائم مقام خود برگزیده؛ مهدی حجت. کسی که ۱۰ سال هم سابقه ریاست بر این سازمان را هم دارد.

 

چندی پیش مهدی حجت میهمان کافه خبر بود. با او درباره شورای شهر، مدیریت شهری و البته میراث فرهنگی حرف زدیم. اکنون که حجت دوباره به میراث بازگشته است، بی مناسبت ندیدیم بخش هایی که مربوط به میراث فرهنگی بود را دوباره بازخوانی کنیم. او معتقد است حالا که میراث فرهنگی با سازمان های ایرانگردی و جهانگردی و صنایع دستی ادغام شده باید یک وزارتخانه شود.


سازمان میراث فرهنگی در طول 8 سال گذشته سیاست زده شد و تغییرات پی در پی مدیران مشکلات فراوانی را به وجود آورد.به نظر شما چرا این سازمان حیات خلوت دولت شد؟

من فکر می کنم که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یک سازمان معمولی نیست. وقتی در مورد میراث کهنی در ایران با تمام تنوع اقلیمی،مذهبی و زبانی صحبت می کنیم با توجه به طول تاریخی که داریم متوجه می شویم که مجموعه میراث فرهنگی مادی و معنوی کشور ما یک سرمایه عظیمی است که بر اساس آن می توانیم راه آینده را تشخیص دهیم. البته درست است که چراغ راه ما از نظر نقطه نظر زندگی با دستورات اسلامی است اما سبک زندگی ما به عنوان یک ایرانی مجموعه فرهنگ ما است.زندگی کردن در ایران قواعدی دارد که در هزاران سالتجربه شده و برخی سنت ما شدند.ما مجموعه آداب و رسومی داریم که زندگی ما را شکل می دهد و تجربه هایی وجود دارد که از زمانهای قبل به ما رسیده است و ما آن را انجام می دهیم که جزو رفتار ما شده است.پس مدیری که اداره سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را به عهده می گیرد باید با این مسائل آشنا باشند نه اینکه این سازمان را به چشم منبع درآمد ببیند.متاسفانه دولت آقای احمدی نژاد نگاه فرهنگی به این سازمان نداشتند و آنجا حیات خلوت دولت شد. بنابراین با سیاسی شدن جایگاه سازمان بزرگترین لطمه این بود و جایگاه میراث کاهش پیدا کرد و میراث کشور یک موضوع دم دستی شد. ما اگر فرهنگ خودمان را درست متوجه بودیم و ارزش آن را معرفی می کردیم دیگر گدایی توریسم نمی کردیم. 8 سال میراث را نابود کردند و بر گردشگری تمرکز کردند که آن هم جواب نداد. چون از ابتدا با حضور افرادی که توانایی و جایگاه میراث را نمی دانستند و ماموریت آنها نبود که میراث را در راس امور قرار دهند نتوانستند آن را اداره کنند و یک جایگاه سخیف اقتصادی پیدا کرد.روزی که من در سازمان بودم اگر قرار بود مثلا سدی ساخته شود که به یک مکان فرهنگی و تاریخی آسیب می رساند، وقتی من صحبت می کردم به عنوان یک مرجع موثق موضوع را بررسی می کرند و احترام وجود داشت.

شما معتقد به جدایی گردشگری و میراث فرهنگی هستید؟

اجازه بدهید من اینگونه پاسخ بدهم که غالبا با عجله در تصمیم گیری راه را گم می کنیم و منطق را از دست می دهیم. شکی نیست که باید توریسم ، میراث و صنایع دستی داشته باشیم واگر کسی قائل باشد که آنها ربطی به هم ندارند اشتباه است،چون مجلس بی جهت این تصمیم را نگرفته اما یکسری موضوعات هم دیده نشده است.ما باید ارتباط و نسبت آنها را با هم بدانیم که صنایع دستی جزو میراث فرهنگی است یا نه که حتما اینگونه است چون وقتی میراث را تعریف کنیم شامل صنایع دستی هم می شود.اما چون در کشور ما صنایع دستی گسترده است بنابراین بهتر است که سازمان جداگانه ای داشته باشد.اگر گردشگری گسترش یابد باید برنامه داشته باشیم،بدون برنامه و سیاست نمی توان گردشگر به کشور داشت .من طرفدار توریسم هم هستم اما باید ارزش هر قسمت مشخص شود .بنابراین فهم نسبت به میراث فرهنگی ، توریسم و صنایع دستی مهم است.من با توجه به دیدگاه سازمانی که دارم و با توجه به اینکه یک سازمان در کشور مشکل است که ماموریت های متعدد داشته باشد ،پس می توان یک وزارتخانه داشت که چون شمولیت دارد وزارت میراث فرهنگی می شود و نقش اولیه آن تقویت فرهنگ و میراث کشور است، اما سازمانهایی وابسته به این وزارتخانه و مستقل برای گردشگری و صنایع دستی هم داریم.ممکن است سازمانهای دیگری هم به آن مربوط شوند.همچنین باید این وزارتخانه بر روی این سازمانها نظارت داشته باشد.

به نظر شما این حجم کار می طلبد که سازمان تبدیل به وزارتخانه شود؟

بله.معاون رئیس جمهور کار اجرایی دارد اما پاسخگوی مجلس نیست و همین اشکال ایجاد می کند.برای همین مجلس هم دنبال این موضع است.اما عنوان می شود که معاون رئیس جمهور تبدیل به وزیر می شود و آیا تنزیل پیدا می کند یا نه؟اما به نظر من جایگاه معاون یا وزیر مهم نیست چون هم طراز هستند و موضوع مهم به نظر من حضور در کابینه است.من به شدت موافقم که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در کابینه حضور داشته باشد، چون با وزارت دادگشتری،آموزش و پرورش و همه نهادها کار دارد و اگر در کابینه نباشد نمی تواند مشکلات را حل کند.

به هرصورت در حال حاضر با سازمانی که چنین وضعیتی دارد چطور می‌توان برخورد کرد؟ یعنی شاخه های مدیر بعدی به نظر شما چیست؟

به نظر من بهترین راه این است که سیاست‌های جدید سازمان و برنامه‌هایی که باید اجرا شود به‌دقت تنظیم و در ابتدای کار اعلام شود تا تمام کسانی که انجام چنین کارهایی از عهده‌شان برنمی‌آید خود استعفا دهند و سراغ کارشان بروند. به‌هرحال این سازمان از صدر تا ذیل نیازمند نیروهای متخصص و کارآمد است هرچند فراهم آوردن نیروهایی که بتوانند این وظایف را به خوبی انجام دهند، خودش پروژه‌ای عظیم است.

گره کوری به نام صنعت گردشگری!

با قاطعیت می توان گفت؛ کمتر کشوری در جهان به تعدد و تنوع ایران، از آثار باستانی و جاذبه های گردشگری بهره مند است، و حتماً با جرئت بیشتری می توان گفت؛ هیچ کشوری در جهان به اندازۀ ایران به آثار باستانی و جاذبه های گردشگری ملی خود بی اعتنا نبوده است. آن هم در روزگار ما که صنعت توریسم، به عنوان یکی از درآمدزاترین صنایع جهان مطرح است و از اثرگذارترین شاخصه ها در تعیین مناسبات فرهنگی و سیاسی شناخته می شود.

جاذبه های گردشگری در تمام دنیا به چند سبب، دارای نقشی تعیین کننده و ارزشمند است. چنان که در بسیاری از کشورهای جهان مانند مصر، ترکیه، هند، ایتالیا، امارات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر، صنعت توریسم، جزو سه صنعت درآمدزای اصلی به حساب می آید، چرا که گردشگران به همراه خود، ارز بسیاری را وارد کشور میزبان می کنند و موجبات رونق بازار اصناف گوناگون آن کشور را فراهم می آورند. علاوه بر این، تبادل توریست میان کشورهای گوناگون، موجب شناخت متقابل دولتها و ملتها از هم می شود و می تواند به هرچه عمیقتر شدن روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دو کشور میهمان و میزبان مدد برساند. 

همچنین ورود اقشار متفاوت توریست به هر کشوری، می تواند سبب رشد و ترقی در بخشهای مختلف فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی آن کشور شود. اما متأسفانه میزان ورود گردشگر خارجی به کشور ما بسیار اندک است و این میزان اندک، علی الظاهر در یک دهۀ اخیر کاهش نیز یافته است و ما تنها به جذب گردشگر داخلی دلخوش کرده ایم. حال آنکه گردشگر داخلی، نه می تواند ارزی را وارد کشور کند تا موجب رشد اقتصادی شود، و نه می تواند به لحاظ فرهنگی و بین المللی، موقعیت خاصی به وجود آورد. دل بستن به گردشگر داخلی در سالهای اخیر، تنها موجب دلزده شدن توریستهای ایرانی از جاذبه های داخلی و روی آوردن به جاذبه های توریستی دیگر کشورها شده است. 

این صادرات توریست، اگر یک طرفه باشد (که در کشور ما کاملاً یک طرفه است و ما تنها صادر کنندۀ گردشگر هستیم)، نه تنها موجب خروج پول ملی از کشور می شود، بلکه به لحاظ فرهنگی نیز ضربات جبران ناپذیری را به بدنۀ جامعه وارد می کند و سبک زندگی نامتناسب با ارزشها و باورهای جامعه را با خود به کشور آورده و جایگزین باورهای پیشین می کند. در واقع در این سیستم معیوب گردشگری، ما سرمایه های نقد ملی را دودستی به کشورهای مقصد تقدیم می کنیم و به جای آن، گردشگری را تحویل می گیریم که تحت تأثیر فرهنگ بیگانه قرار گرفته است. 

اگر جریان صنعت توریسم، دو طرفه باشد و ما به همان اندازه که صادرات گردشگر داریم، شاهد ورود گردشگر نیز باشیم، این تأثیر پذیرفتن از فرهنگ بیگانه، با تأثیری که فرهنگ ما بر گردشگران خارجی می گذارد، جبران می شود و ورود و خروج سرمایه، اتفاقاً موجب گردش سرمایه های ملی و تبادل اقتصادی با جهان می شود. در عرصۀ فرهنگی نیز همانطور که گردشگران ایرانی با فرهنگ ملل دیگر آشنا می شوند، ما نیز فرهنگ ملی و مذهبی و سبک زندگی خود را در معرض نظر جهانیان قرار می دهیم تا این رابطۀ دوطرفه بتواند موجبات تعالی فرهنگی و اقتصادی ما را فراهم آورد.

اما متأسفانه ما هیچ استفاده ای از این همه جاذبۀ گردشگری نکردیم و نمی کنیم. کافی بود کشوری مانند ترکیه، یکی تنها یکی از این همه آثار باستانی و جاذبه های ما را در اختیار داشت تا تمام جهان را به مدد آن تسخیر کند. چنان که با مقبرۀ مولوی (که آن هم شاعری پارسی گوی است)، مسجد ایاصوفیه و ساحل آنتالیا، صنعت توریسم را به درآمدزاترین صنعت کشور خود بدل کرده است. حال آنکه ما دهها برابر کشوری مانند ترکیه جاذبه های توریستی داریم؛ اگر آنها تنها مقبرۀ یک شاعر دارند، ما چندین مقبرۀ شاعر و عارف و فیلسوف شهیر و بین المللی مانند حافظ، سعدی، خیام، عطار، فردوسی، باباطاهر، بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی و ابن سینا و... را داریم که اگر مشهورتر و پرطرفدارتر از مولوی نباشند، کمتر نیز نیستند. همچنین بناهای مقبره های این مفاخر فرهنگی نیز بناهای بسیار جذابی است که فارق از نام و نشان صاحب مقبره و به خودی خود می تواند به عنوان جاذۀ گردشگری مطرح شود. حال در شرایطی برابر، این همه مفاخر فرهنگی شهیر کشور نمی توانند اقلاً به اندازۀ یک مولوی، جذب توریست کنند؟

اگر ترکیه تنها یک ایاصوفیه دارد، ایران نیز مسجد شیخ لطف الله، عالی قاپو، مسجد امام و کلاً میدان نقش جهان اصفهان، برج سلطانیه، تخت جمشید، پاسارگاد، هگمتانه، گنبد کاووس، معبد آناهیتا، کتیبۀ گنج نامه، و بسیاری بناهای تاریخی دیگر را دارد که از حیث تنوع و تعدد با هیچ کشوری در منطقه قابل قیاس هم نیست. آیا این همه بنای باشکوه باقی مانده از ادوار گوناگون تاریخی این سرزمین، به اندازۀ یک مسجد ایاصوفیه جذابیت ندارد؟ 

اگر ترکیه تنها سواحل چند کیلومتری مدیترانه را دارد، تمام مرزهای جنوبی ایران، از خوزستان تا سیستان و بلوچستان را ساحلهای زیبای خلیج فارس و دریای عمان تشکیل می دهد و جزایر قشم، کیش، لاوان و... نیز جزایری بکرند که می تواند در فصل سرد سال گردشگر بسیاری را به ایران جذب کند. علاوه بر سواحل جنوبی، در شمال کشور نیز از آستارا تا بندر ترکمن، چند صد کیلومتر سواحل سرسبز شمالی کشور است. به تمام اینها دریاچۀ عجیب و جالب ارومیه را بیافزایید که با چگالی ۳۵ درصد نمک، دارای شورترین آب جهان است، به گونه ای که به جهت میزان نمک آب، ممکن نسیت انسان در آب این دریاچه فرو رود و هر کس می تواند بدون هیچ حرکتی ساعتها به صورت شناور بر آب دریاچۀ ارومیه باقی بماند. خاصیتهای طبی آب این دریاچه نیز بر همگان مبرهن است و نیازی به یادآوری ندارد. دریاچه ای که با سیاستهای غلط ما در عرصۀ گردشگری، نه تنها موجب جذب تورسیت نشد، بلکه هر روز آب رفت، و اگر بی مهری های ما همچنان با این دریاچۀ مظلوم و دوست داشتنی ادامه داشته باشد، دریاچۀ وسیع ارومیه، کم کم به استخر کوچکی بدل خواهد شد که در میان نمکزاری خشک و سترون محصور شده است.

حال به تمام این موارد برشمرده، جاذبه های مذهبی کشورمان یعنی مشهد الرضا (ع) و مرقد حضرت معصومه (س) در قم و حتی شاه چراغ (س) و... را نیز بیافزاییم که از این حیث تنها عراق و عربستان و فلسطین اشغالی در جایگاهی بالاتر از ایران قرار دارند.
به واقع اگر کشوری برنامه های مناسبی جهت جذب گردشگر خارجی و حتی داخلی داشته باشد، تنها یکی از این همه جاذبه کافی است تا توریسم را به صنعت اول کشور خود بدل کند. همین دریاچۀ ارومیه با این همه خواص طبی و تشخص در غلظت آب و... می تواند سالیانه دهها هزار گردشگر را به خود جذب کند اما حیف که ما بنا نداریم کمی با گنجینه های باستانی و جاذبه های گردشگری مان مهربان باشیم و همچنان قصد داریم به ترور جاذبه های توریستی خود بپردازیم.

وقتی سخن از عدم موفقیت در جذب توریست می شود، برخی سریعاً موانع و محدودیتهای حجاب و پوشش گردشگران خارجی را به عنوان سدّی در برابر سیل توریستهای خارجی مطرح می کنند، حال آنکه بخش عمده ای از توریستها را گردشگران حرفه ای تشکیل می دهند که این موضوع نه تنها در انگیزۀ این دسته از گردشگران کوچکترین خللی وارد نمی آورد، بلکه حتی ممکن است امکان تجربۀ یک گونۀ جدید از پوشش و زندگی، برای بسیاری از آنها جذابیت نیز داشته باشد و به ما این امکان را بدهد تا به خیلی ها اثبات کنیم که حجاب نه تنها موجب مهجوریت و محدودیت زن نمی شود، بلکه در بسیاری از امور به او مدد نیز می رساند. در حقیقت راه درست تبلیغ بسیاری از باورهای ما، همین به وجود آوردن امکان مواجهۀ رودرروی جهانیان با این عقاید و باورهاست، نه تکرار بی هدف آنها!

بله! مانع اصلی رشد گردشگری کشور ما، نه اعتقادات ماست و نه پوشش ما و نه ممنوعیت انجام برخی امور نامشروع، بلکه توریسم، صنعتی است که ارتباط مستقیم با رسانه و تبلیغات دارد. به این معنی که در این صنعت هر قدر که بکاری، برداشت خواهی کرد و ما تا تبلیغات گسترده و شناساندن جاذبه های گردشگری خود را آغاز نکنیم، نمی توانیم از هیچ حیث روی صنعت گردشگری حساب کنیم.

شهرستان تفرش شهری توریستی در استان مرکزی

شهرستان تفرش
شهرستان تفرش واقع در استان مرکزی در 221 کیلومتری جنوب غربی تهران در مختصات جغرافیایی 34 درجه و 41 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه طول شرقی واقع است .‌این شهرستان در داخل حوضه آبریز رودخانه آبکمر به ارتفاع 1900 متر از سطح دریا آزاد واقع است و از طریق رشته کوه مرکزی‌ایران از سمت شرق،جنوب و غرب محصور بوده و با شیب تندی به دره پرآب قره چای ختم می شود.مساحت‌این شهرستان 2784 کیلومتر مربع است.

شهرستان مصفای تفرش از شمال به شهرستان ساوه ، از شرق به شهرستان قم ، از جنوب به شهرستانهای آشتیان و اراک و از سمت غرب به شهرستان اراک محدود می شود.مرکز آن شهر تفرش می باشد و دارای دو شهر به نام‌های تفرش و فرمهین ، دو بخش، شش دهستان،141 آبادی دارای سکنه و137 آبادی خالی از سکنه است. وجود ارتفاعات در اطراف تفرش،زمستانهای آن را سرد و طولانی و تابستانهای آن را معتدل کرده است. باران سالانه دراین شهرستان حدود 250 میلیمتر است.

بر اساس نتایج بدست آمده از سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن طی سالهای 1375 و 1385‌اینطور می توان استنباط کرد که‌این شهرستان در اکثر نقاط خود،اعم از شهری و روستایی، دارای رشد جمعیت نزولی بوده و برخی از ساکنین‌این شهرستان به دیگر نقاط همچون اراک،ساوه،تهران و قم مهاجرت نموده اند.
پیشینه تاریخی

کهن ترین کتاب جغرافیایی که نام تفرش درآن دیده می شود«البلدان یعقوبی» است که نویسنده نام تفرش را در تالیف خود طبرس «tabres» آورده است.

در ارتباط با جغرافیایی تاریخی تفرش و چگونگی تحول تاریخی شهر و منطقه ،از قول‌این فقیه می توان چنین استنباط کرد که اولا آبادی‌های جلگه تفرش در سده‌های نخستین هجری قمری از متعلقات همدان بوده و دیگر‌اینکه مردم بومی آن پیرو مذهب زرتشت بوده اند.

در فرهنگ نظام ، که به سال 1346-1358 ه.ق به طبع رسیده در برابر کمله تفرش نوشته شده:« نام بلوکی است از نواحی قم‌ایران».نکته‌ای که از تعریف صاحب فرهنگ نظام برداشت می شود‌این است که در تاریخ طبع اثر مذکور،تفرش از بلوکات قم بوده و هنوز در جرگه توابع عراق (اراک کنونی) در نیامده است.

وجه تسمیه
درباره وجه تسمیه تفرش بدین نام مردم عامی معتقدند که تفرش در اصل «گبرشgabres» بوده و‌این توجیه شاید بدین سبب باشد که در سده‌های قبل و حتی صدر اسلام گبرها یا زرتشتیان در‌این جلگه و نقاط مجاور آن سکونت داشته اند.

میرزا زین العابدین شیرازی در باب وجه تسمیه تفرش می نویسد:«مولانا میر محمد صادقی تفرشی در تاریخ منظوم خود اشاره نمود که تفرش را آرش کمانگیر که در زمان منوچهر یکی از پهلوانان نامی به شمار میآمده و قصد تیر انداختنش در مصالحه منوچهر و افراسیاب افسانه معروفی است،بنیاد نهاده و به اسم خودش موسوم نموده و به مرور‌ایام،آرش،تفرش شده است (خمی تفرشی ،1361،83-84).

وجه تسمیه‌ای که از تجزیه لغوی تفرش بدست می‌اید چنین است:«تف» در لغت به معنای گرم و گرما و پسوند «ش» و صور دیگر آن همچون ریش و زیر به معنای ریختن ،جریان، چشمه و رود است که روی هم رفته تفرش به معنای آب گرم است.

علم و دانش در تفرش
تفرش از قدیم به سبب درصد بالای با سوادان و اهل علم و دانش نسبت به سایر نواحی‌ایران،به ویژه در دوره‌های صفویه و قاجاریه مورد توجه بوده است. میرزاهای تفرشی، آشتیانی ، فراهانی و گرکانی مهم ترین مشاغل دولتی را دراختیار داشتند . گفتنی است که مردم تفرش و مناطق همجوار آن (آشتیان و فراهان) از قدیم به خط خوش و سواد و علم شهره بودند و از اهل دفتر و دیوان به شمار میآمده اند. دانشمندان و بزرگان بسیاری از‌این خطه برخاسته اند که اغلب آنها در خارج از موطن خویش نشو و نما کرده و به شهرت رسیده اند و برخی وابسته شهر و دیاری دیگر شناخته شده اند. از جمله شیخ تبرس( طبرس) است که امروزه کمتر کسی از تفرش بودن او آگاه است . حکیم نظامی نیز که به گنجوی شهرت یافته از‌این جمله است.

از دیگر دانشمندان و بزرگان‌این شهر می توان استاد عباس سحاب پدر جغرافیا و کارتوگرافی‌ایران و پروفسور سید محمود حسابی را نام برد . ذکر نام دیگر نویسندگان ، شاعران و دانشمندان‌این منطقه در‌این مقال نمی گنجد.

مکانهای باستانی و مذهبی
بسیاری از مکانهای تاریخی‌این شهرستان حکایت از قدمت‌این شهرستان دارد از جمله : مسجد جامع شش ناو ( دارای آثار معماری اسلامی ،‌این بنا را مربوط به قرن ششم هجری می دانند یعنی اواسط دوره سلجوقی)، امامزاده محمد( ازآثار عصر صفویه ) ، بقعه ابوالعلی ( از بناهای سده هشتم هجری ) ، تکیه زاغزم ( تاسیس 1274 هجری قمری )،امامزاده بی بی متین و آب انباربلور ( از بناهای دوره قاجاریه ).
مذهب

اگرچه روابط میان حکمرانان اشعری قم و مناطق اطراف و نزدیک آن ، مثل آشتیان و فراهان ، از اواخر سده اول هجری شروع شد ، اما پذیرش اسلام در‌این منطقه تا حدود اواخر قرن سوم به طول انجامید ، چنانچه بنا بر نقل‌این فقیه همدانی آتش آتشکده فراهان تا سال 282،که به استحکام قم فرو نشانده شد ،همچنان روشن بوده تطور کلی پذیرش مسلمانی در‌این منطقه بیشتر در جریان تبادل فرهنگی صورت گرفت تا جنگ و خونریزی و در اواخر قرن سوم مردم تفرش به تدریج مسلمانی را پذیرا شدند و تفرش به یکی از پایگاههای پیروان‌ایین شیعه و اهل باطن ( اسماعیلیان) و دیگر مخالفان خلافت بغداد درآمد.

خویشاوندی
کلیه نقاط در تفرش دارای خویشاوندی بصورت پدر تبار هستند ، بدین شکل که افراد به تبار پدری ، جد و طایفه یا فامیل خود شناخته می شوند . ازدواج‌ها به هر دو شکل فامیلی و غیر فامیلی صورت می گیرد. در گذشته ازدواج‌ها به لحاظ توجه بیشتر به خویشاوندی ، نسبی ( فامیلی ) بوده ولی در دهه اخیر،به جهت مسائل ژنتیک ، غیر فامیلی(سببی) ترجیح داده می شود. همچنین در‌این شهرستان پدر سرپرست و مدیر خانواده است.

یکی از بهترین خصایص و ویژگی‌های مردم تفرش ،عشق بسیار به اقوام و تلاش برای حفظ پایه‌های خانواده و خاندان بوده است.‌این علاقه و محبت همواره موجب شده است تا افراد فامیل ، حتی بعد از گذشت فصلها برای حفظ شیرازه خاندان و همبستگی قوم و خویش خود تلاش کنند.

در گذشته اختلافات به طریق کدخدا منشی ، توسط بزرگان محل ، حل و فصل می شد و علاوه برآن نظر ریش سفیدان در حل و فصل دعاوی از آن روزگار تا به امروز کار ساز است و امروزه‌این مشکل حل اختلاف در نقاط روستایی هنوز هم پا بر جا است مگر در صورتی که بر اثر لجاجت طرفین دعوی ، اختلاف حل نشود و مسئله به پاسگاه و مراجع دولتی ارجاع داده شود. در دهه‌های اخیر شوراهای اسلامی در شهر و روستا در امر حل اختلاف فعالیت دارند.

زبان و گویش
یکی از گویش‌های رایج در تفرش در اصطلاح " بوره بشو" burabaso»( بوروبشه) به معنای بیا و برو نامیده می شده است که طبق گفته یکی از محققین محلی، آقای عباس ملا اسماعیلی که خود از آموزگاران با سابقه شهر تفرش و علاقمند به تحقیق در زمینه فرهنگ است ، تا بیش از بیست سال پیش در محله‌ای از شهر تفرش به نام « مشهد» بدین گویش تکلم می کردند ، ولی اکنون تنها در روستای کهک که در فاصله‌ای نزدیک از شهر قرار گرفته‌این گویش متداول است . نام بوربشه مخفف عبارت « بوره بشیمان» است که معنای بیا بریم دارد.

همچنین اظهار شده است که زبان روستای "کهک" گونه‌ای از"تاتی" و به اصطلاح خودشان «بابا طاهری» یا کیکی kiyakiو به اصطلاح مردم تفرشی «بوره بشو» است در حوزه مرکزی تفرش کهک تنها روستایی است که مردم آن به زبان تاتی که به نظر نگارنده، لایه زیرین زبانی‌این منطقه است، صحبت میکنند .(میرشکرایی ،1374)

امروزه اهالی شهر تفرش فارسی را با لهجه اصیل تکلم می کنند . درشهر فرمهین نیز همین زبان رایج است تنها مهاجرین روستایی ترک و خلج در‌این شهر به زبان خود صحبت می کنند.

وضعیت فرهنگ در شهرستان تفرش
از آنجا که خاصیت فرهنگ «تغییر پذیری» است؛‌این پدیده در مورد فرهنگ شهرستان تفرش نیز اتفاق افتاده و عواملی چند در‌این مسئله تاثیر گذار بوده اند. البته باید متذکر شد که فرهنگ‌این شهرستان تغییرات بسیار زیادی نکرده است ولی بهرحال عواملی چون انقلاب ، جنگ ، آموزش و وجود رسانه‌های مختلف موجبات تغییر در‌این شهر را حتی اندک فراهم آورده اند. بطور مثال همانگونه که انقلاب در سایر نقاط کشور موجب تغییر فرهنگی شده در‌این شهرستان نیز تاثیرات مثبت و منفی وقوع انقلاب را بر تغییرات فرهنگی می توان شاهد بود. انقلاب اسلامی تلاش کرد ارزشها هنجارها و فرهنگ معنوی اسلام اصیل خصوصا با ابعاد عرفانی و اخلاقی آن را بر جامعه حاکم کند و همین تلاش بود که تعارضهای فرهنگی را در بخشهای مختلف فرهنگ، در سازمانهای اجتماعی گوناگون و نزد اقشار مختلف مردم آشکار ساخت.

مورد دیگر از تعارض فرهنگی تعارض ارزشها، باورها و هنجارهای خانواده‌های مذهبی با فرهنگ القایی صدا و سیما ، معلمان مدارس و آموزش و پرورش ،دانشگاه‌ها و... می باشد که نوجوان و جوانان متعلق به‌این خانواده‌ها با آن روبرو است . باید توجه کنیم که صاحب فرهنگ مذهبی- سنتی قبل از انقلاب اسلامی با دور نگهداشتن فرزندان خود از عوامل فرهنگی غربگرا سعی بر حفظ الگوهای فرهنگی خود در نسلهای بعدی نمودند ولی با پیروزی انقلاب اسلامی‌این احساس و همچنین تصمیم بر دور ماندن از کانالهای رسمی انتقال فرهنگ از بین رفت. البته در آغاز پیروزی انقلاب، فرهنگ اسلامی بر مردم غالب شد و همه تلاش کردند که هماهنگ با دستورهای دین اسلام عمل کنند ولی به تدریج تعارضات فرهنگی‌ایجاد شد و آنچه مسلم است عوامل تغییرات فرهنگی در بستر زمان نقشهای خود را‌ایفا می کنند.

مراسم و باورها در تفرش
در تفرش مراسم سنتی بسیاری وجود دارد که از جمله می توان به مراسم باران خواهی اشاره کرد که در‌این مراسم، روستاهای اطراف شهر تفرش،هنگامی که میزان بارندگی از حد معمول سالیانه کمتر می شود ، مردم برای تقاضای باران جهت آبیاری باغها و مزارع ، اقدام به پختن آش نذری با وسایلی که اعضای محل هدیه کرده اند، می کنند. بعد از پخت آش مقداری از آن را به علامت ریزش باران از ناودان خانه پایین می ریزند و از خداوند تقاضای باران می کنند.

از دیگر مراسم موجود در تفرش در روز عاشورای حسینی مراسم نخل گردانی در محله فم تفرش می باشد. افراد مسن و پیش کسوتهای محله نخل را تزیین کرده و در مراسم عزاداری هر یک از اعضای طایفه ساکن محله زیر یکی از تیرهای نخل را می گیرند و در پیشاپیش هیئتهای سینه زنی و زنجیر زنی به حرکت در می‌ایند. مردم نذورات خود را به کسی که از جلوی نخل حرکت می کند می دهند.در داخل اتاق نخل تعزیه خوانی می نشیند و نوحه سید الشهدا را می خواند.این مراسم نشان از فرهنگ قدیمی مردم دارد و اعتقاد قوی آنها را نسبت به دین اسلام و حضرت سید الشهدا می رساند.آنها در‌این مراسم گرد هم می‌ایند و با تجمع خود می خواهند مقابله خود با ظلم و ستم خونخوران و دشمنان دین اسلام را به نمایش بگذارند و هواخواهی خود را نسبت به ائمه اطهار نشان دهند.این مراسم موجب انسجام مردم،اعتماد آنها به یکدیگر و همبستگی بسیار آنها می شود و فرهنگ غنی آنها را توسعه می بخشد.

آب انبار بلور، تفرش

این بنا در بافت قدیمی تفرش قرار گرفته و از آثار دوره قاجاریه به شمار می آید. آب انبار بلور با مساحتی در حدود 450 متر مربع دارای ورودی ، راه پله ، مخزن و دو بادگیر است. مخزن بنا به صورت ستوندار ساخته شده و پوشش طاق و گنبد آن بر روی 18 ستون قرار گرفته است. مصالح اصلی بنا سنگ و آجر با ملات گچ و آهک است. این بنا در حال حاضر در دست تعمیر و بازسازی است تا به عنوان موزه مردم شناسی یا مکانی فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.

آشنایی با غارهای تفرش

اغلب غارهای تفرش مربوط به دوران دوم زمین شناسی است که منشا تشکیل آن در رگه های آهکی ذکر شده است. سه غار اول فهرست موجود با فاصله کمی از یکدیگر در دل کوه و بر فراز روستای کوهین قرار دارند. 

غارهای شناخته شده عبارتند از :

1- غار علی خورنده،
2- غار گاو خور
3- غار نویوئی یا نویوهی
4- غار پلنگ
5- غار دام دام تلخاب
6- غار امجک (که در 2-3 سال گذشته شناسایی و مورد بازدید غارنوردان قرار گرفته است.)

غار علی خورنده

در فاصله 3 کیلومتری جنوب غربی تفرش و در ارتفاعات کوه نقره کمر معروف به خشه قرار دارد وبرای رسیدن به آن می باید از روستای کوهین عبور نمود و از دیواره ای به طول تقریبی 15 متر است و شامل 3 بند می باشد صعود کرد. ورودیه غار با شیب ملایم به تالار اصلی که در آن حوضچه هایی قرار دارد می رسد. در طرف راست چاهی به عمق 5 متر واقع است که به 'حمامک' شهرت دارد همچنین حفره دیگری نیز در این غار وجود دارد که به 'مسجدک' معروف است. در سقف و دیوار این غار استلاکیت ها و استلاکمیت ها مشاهده می شود.

غار گاو خور
یا گوخل (خل در لهجه محلی به معنی سوراخ است) این غار با فاصله ای کمتر از دویست متر در همان مختصات غارعلی خورنده قرار دارد و تالاری بسیار بزرگ دارد که به راهرویی به طول 100 متر منتهی می شود و بعد از آن حوضچه غار قرار دارد.

غار امجک
در منطقه رودبار و در ارتفاع 1900 متری از سطح دریا و در فاصله 63 کیلومتری شمال غربی تفرش بر فراز دره سلطان امجک قرار گرفته است. ورودی آن دیواره ای به طول 12 متر دارد که برای ورود به آن باید با کمک ابزار از این دیواره گذشت. در آنجا نردبانی به طول 10 متر ساخته شده و پس از فرود منطقه استلاکیت ها و استلاکمیت ها قرار دارد که به علت اینکه تاکنون کسی به آن دسترسی پیدا نکرده است بکر و دست نخورده باقی مانده و پایین تر از آن دهلیزی با حوض پرآب دیده می شود. همچنین دو دیواره به ارتفاع 7 متر و دیگری به ارتفاع 2 متر در مسیر غار نوردان قرار می گیرد و در انتها راهرویی با مجموعه بسیار زیبایی از گلفشنگ های سقف . دیوار، ما را به انتهای غار که زیستگاه خفاشان است هدایت می کند.